Podstawy agronomiczne uprawy kukurydzy

Kukurydza jest uprawiana głównie pomiędzy następującymi szerokościami geograficznymi 55˚N i 45˚S. Żadna inna roślina zbożowa nie przetwarza promienie słoneczne tak efektywnie, a jej plon z hektara jest największy z wszystkich upraw zbożowych. Spowodowane to jest faktem, że jest to roślina typu C4 z większą efektywnością fotosyntetyczną w porównaniu do roślin C3, którymi są inne zboża jak np.: pszenica.

Optymalna temperatura dla wzrostu kukurydzy to 21-27oC. Powyżej 32oC roślina wzrasta wolniej a plon ulega zmniejszeniu. W większości krajów kukurydza jest siana wiosną. W zależności od klimatu i warunków w danym sezonie wegetacyjnym, okres od wschodów do osiągnięcia pełnej dojrzałości trwa 60-180 dni.

Po wschodach fazy wzrostu kukurydzy określane są zgodnie z liczbą liści, wskazując na najwyższy, którego blaszka liściowa jest widoczna. W okresie około fazy V6 dolne liście zamierają i opadają, dlatego ważne jest aby od tego etapu określić ilość pochew liściowych. We wczesnych fazach wzrost roślin jest ograniczony poprzez wielkość liści i systemu korzeniowego. Wczesny rozwój liści ma wpływ na wytworzenie plonu ziarna. Dlatego wszystkie składniki pokarmowe powinny być dostępne we wczesnej fazie wzrostu, w innym przypadku słaby wzrost ograniczy plon. Krytycznym i kluczowym etapem rozwoju w stosunku do odżywienia roślin jest faza V6.

Zmianowanie roślin

Kukurydza jest rośliną, którą można uprawiać w monokulturze bez strat plonu. Zmianowanie z innymi roślinami może zwiększyć plon poprzez zminimalizowanie występowania chorób, szkodników i typowych przy monokulturze chwastów. Rośliny bobowate jako przedplon mogą przyczynić się do zmniejszenie wielkości nawożenia azotem kukurydzy.

Obornik

Nawożenie obornikiem czy gnojowicą powoduje odżywienie roślin składnikami pokarmowymi jednocześnie zwiększając zawartość materii organicznej w glebie.

Istotne jest aby uwzględnić w bilansie nawożenia składniki pokarmowe zawarte w nawozach naturalnych. Układając program nawozowy uzupełnia się potrzebne wartości w nawozach mineralnych. Badania wykazują istotną reakcję kukurydzy na nawożenie mineralne przy jednoczesnym nawożeniu obornikiem.

Siew kukurydzy

Siew kukurydzy przeprowadza się najczęściej na głębokości 3-5cm. Gęstość siewu jest zróżnicowana w zależności od sposobu użytkowania, terminu siewu, warunków pogodowych. Przy siewie kukurydzy z możliwością jednoczesnej aplikacji nawozów w podsiewie istotne jest, aby nawóz trafiał w miejsce ustawione o 5cm w bok i 5 cm w dół w stosunku do ziarniaka.

Zbiór kukurydzy

Termin zbioru kukurydzy uzależniony jest od kierunku jej wykorzystania.

Kukurydzę na ziarno zbieramy, kiedy ziarno osiąga odpowiednio niski poziom wilgotności.

W naszych warunkach klimatycznych niejednokrotnie zbierane jest mokre ziarno wymagające wysuszenia do wilgotności 15%. W przypadku kiedy zbiór następuje po wystąpieniu wysokich przymrozków potencjalna jakość i plon ziarna może znacznie spaść.

Taka znacząca strata może wystąpić jeśli temperatura w roślinie obniży się do 0 / -2oC, nawet na krótki czas, 5-10 minut lub jeśli temperatura łanu utrzyma się na poziomie około 0oC na 4-5 godziny. Mniej intensywny przymrozek może spowodować wymarznięcie liści, ale nie łodygi i kolby.

Kukurydza na kiszonkę jest zbierana kiedy rośliny pozostają ciągle zielone a ziarno jest mniej dojrzałe niż w przypadku kukurydzy na ziarno. Optymalny czas zboru występuje kiedy rośliny zawierają 28-32% suchej masy a na ziarniaku linia mleczna znajduje się w połowie.

Crimping

Crimping jest metodą pozyskiwania paszy z ziarna kukurydzy. Z pola zbiera się ziarno kukurydzy, przepuszcza przez zgniatarkę, następnie zakisza się. W ten sposób powstaje wysokoenergetyczna pasza, nie ma konieczności suszenia ziarna.

CCM (Corn Cob Mixing)

CCM jest alternatywną metodą zbioru kukurydzy, polega na użyciu specjalnego hederu do zbioru roślin oraz części kolby. Mieszanka jest rozdrabniana i zakiszana. Zbioru dokonuje się prędzej, przed uzyskaniem dojrzałości rośli, a uzyskana pasza ma wartość o wysokiej energii.