Bepieczeństwo produktów nawozowych
Współczesna wiedza chemiczna oraz przepisy prawne, mogą klasyfikować nawozy azotowe oraz typu nitrofoska, jako produkty, które mogą stwarzać zagrożenie dla ludzi, jak i dla środowiska.
Na przestrzeni lat, nawozy na bazie azotanu amonu, były zaangażowane w kilka wypadków, które miały wpływ na ustawodawstwo dotyczące transportu, magazynowania oraz przeładunków tych produktów.
Podczas transportu oraz składowania, może dochodzić do uwalniania toksycznych gazów i niebezpiecznych sytuacji.
ONZ wydało globalny, zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów (GHS). GHS jest zharmonizowanym zalecniem ONZ dot. transportu towarów niebezpiecznych – model rozporządzenia, dotyczący metod badań i identyfikacji zagrożeń. Europa dostosowała europejską wersję GHS i wydała system klasyfikacji i znakowania produktów CLP.
Międzynarodowe “Zalecenia dot. Transportu Towarów Niebezpiecznych” (www.unece.org/trans) są przyjęte w międzynarodowych przepisach w zakresie transportu nawozów przez IMO (transport morski), ADR (transport drogowy), RID (kolejowy), ADN (R) (barki), IATA (lotniczy). Przepisy krajowe i lokalne są dostosowane w tym zakresie do przepisów międzynarodowych. W EU dyrektywy SEVESO określają wytyczne dot. ryzyka składowania produktów niebezpiecznych względem wielkości magazynowej.
W celu zapewnienia prawidłowych informacji na temat produktów lub surowców stosowanych w produkcji lub przetwarzaniu nawozów, najważniejsze jest korzystanie z aktualnej wersji karty charakterystyki produktu (SDS), opracowanej zgodnie z ustawodawstwem kraju, w którym produkty są stosowane. Prawidłowa karta charakterystyki zawiera informacje na temat możliwych zagrożeń i rekomendacje dot. przeładunku oraz składowania, niepożądanych sytuacji i dyspozycje, jak w nich się zachować. Prawidłowa karta charakterystyki zawiera również informacje na temat klasyfikacji transportowej.
Bezpieczeństwo nawozów wg typów produktu
Saletra amonowa (nawozy z wysoką zawartoscią azotu)
Saletra amonowa 33.5 jest sklasyfikowana jako substancja utleniająca (klasa 5.1) ze względu na jej wysoką zawartosć azotanu amonu. Specjalne regulacje dot. przechowywania są określone przez krajowe przepisy. Nawozy Yara na bazie saletr amonowych przechodzą wszystkie testy bezpieczeństwa i mają wysoki stopień odporności.
Postępowanie z nawozami azotowymi w razie rozsypania
Rozsypane nawozy z taśmociągów lub worków, należy szybko zebrać, jeśli nie ma zanieczyszczeń i są spełnione normy jakościowe, można wprowadzić do obrotu. Jeżeli rozsypany produkt nie spełnia norm, musi zostać zutylizowany. W przypadku wystąpienia poważnego zanieczyszczenia, produkt powinien być traktowany jako odpad i materiał niebezpieczny, z którym należy postępować zgodnie z lokalnymi przepisami.15 IMAGE fertilizer bags
Azotan amonu w nawozach wieloskładnikowych NPK
Azotan amonu w nawozach wieloskładnikowych NPK, może ulec rozkładowi w wysokich temperaturach. Reakcje egzotermiczne mogą spowodować wydzielanie gazów z nawozów, w początkowej fazie obniżania pH. Rozkład przyspiesza obecność chlorku, substancji organicznych oraz niektórych jonów metali – zwłaszcza miedzi (Cu2+). Rozkład przyspiesza obecność fosforanów oraz substancji zawierających węgiel i wysokie pH.
Niektóre nawozy wieloskładnikowe NPK, zawierające w składzie azotan amonu, cechują się samopodtrzymującym rozkładem (SSD). SSD, w odniesieniu do niektórych nawozów, może być zainicjowany przez przypadkowe źródło ciepła (> 120˚C) . Taki rozkład, nawet po wyeliminowaniu źródła ciepła, może być bardzo trudny do zatrzymania. Rozkład sam w sobie nie jest niebezpieczny, ale może powodować uwalnianie gazów zawierających toksyczne substancje (np. Cl2, HCl, NOx).
Nawozy typu saletry wapniowe
Nawóz saletrzany zawiera ok. 15% wody krystalicznej, która minimalizuje właściwości utleniające produktu. Nawozy na bazie kwasu azotowego i soli amonowo-wapniowych są klasyfikowane do GHS/ CLP jako “Acute, Tox, 4 H302, Uszkodzenie/ Podrażnienie oczu, H318” . Worki z tym produktem są oznakowane zgodnie z odpowiednimi przepisami chemicznymi.
Mocznik
Mocznik nie jest klasyfikowany jako produkt niebezpieczny, zgodnie z WE nr 1272/2008, CLP i przepisami transportowymi ONZ. W sytuacji narażenia produktu na działanie wysokiej temperatury, może stwarzać potencjalne niebezpieczeństwo, uwalniając amoniak. Mocznik nie powinien być mieszany z innymi substancjami chemicznymi, szczególnie niebezpieczne może być mieszanie z kwasem azotowym.
Zapobieganie nieprawidłowościom
Budynki i powierzchnie przeznaczone do składowania i przeładunku nawozów powinny być odpowiednio zabezpieczone przed osobami nieupoważnionymi i kradzieżą.13.1 IMAGE Lock Dostęp do nawozów powinny mieć tylko osoby odpowiednio poinstruowane, jak obchodzić się z tymi produktami, jak rolnicy czy upoważnieni pracownicy firm przeładunkowych, transportowych.(EU Regulation 1907/2006, REACH).
Proste zasady zabezpieczania produktów przed przestępstwami:
- Przechowuj nawozy mineralne w zamkniętych pomieszczeniach.
- Nawozy składowane na zewnątrz, zawsze trzymaj przykryte.
- Należy regularnie sprawdzać, czy niczego nie brakuje i czy nawozy nie zostały skradzione.
